Historia LO w Knyszynie.
Liceum Ogólnokształcące w Knyszynie rozpoczęło swoją działalność w roku szkolnym 1948-49, co związane było z państwową reformą systemu szkolnego – powołującą 11- letnią szkołę ogólnokształcącą stopnia podstawowego i licealnego, realizującą program szkoły podstawowej i od VIII klasy – liceum. Pierwszym jej dyrektorem był Adam Mazur. Po jego odejściu w 1950 roku dyrektorem jedenastoletniej szkoły ogólnokształcącej stopnia podstawowego i licealnego w Knyszynie został Czesław Konopko. Spośród 34 uczniów przyjętych do klasy VIII w roku szk. 1948-49 świadectwa dojrzałości po czterech latach nauki otrzymało pierwszych 18 absolwentów.
W skład komisji egzaminacyjnej wchodzili następujący nauczyciele: Czesław Konopko – przewodniczący, Ewa Znamierowska – egzamin z języka polskiego, Franciszek Kruczała – egzaminator z matematyki i fizyki, Stanisław Rećko – egzaminator z nauki o Polsce, Lucjan Sędziak – egzaminator z historii.
W lipcu 1961 roku ukazała się ustawa o rozwoju systemu oświaty i wychowania, która zlikwidowała 11-latkę, wprowadzając na jej miejsce 8-letnią obowiązkową szkołę podstawową i 4 letnie liceum. Ostatnich 42 maturzystów knyszyńskiej jedenastolatki złożyło egzamin dojrzałości w 1969 roku. Rok 1970 był rokiem bez matur.
W 1962 roku oddano do użytku nowy budynek liceum. Budowa trwała 2 lata. Do budynku szkoły z okresu międzywojennego dobudowano dwupiętrowe skrzydło, w którym znalazło się: 5 izb lekcyjnych, biblioteka, stołówka, świetlica, 4 mieszkania dla nauczycieli i pomieszczenia biurowe. Wybudowano salę gimnastyczną z natryskami ( dzisiaj zwaną „ małą”). Całość została wyposażona w instalację wodociągową, kanalizacyjną i centralne ogrzewanie. Przy wielkim zaangażowaniu młodzieży i rodziców wykonano boisko szkolne z urządzeniami sportowymi i ogrodzenie. Uroczystość przekazania szkoły, połączona z wręczeniem sztandaru ufundowanego przez Komitet Rodzicielski – odbyła się 17 czerwca 1962 roku.
W latach 1966-1968 dobudowano od strony ul. Białostockiej 4 izby lekcyjne o powierzchni 57m² każda przez Społeczny Fundusz Budowy Szkół i Internatów z okazji obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego w ramach akcji „1000 szkół na Tysiąclecie”.
W 1973 roku na podstawie raportu o stanie oświaty w Polsce przystąpiono do nowej zmiany systemu oświaty, polegającej na tworzeniu zbiorczych szkół gminnych i likwidacji małych szkół wiejskich. Po odejściu na emeryturę dyrektora liceum Czesława Konopki w 1975 roku dyrektorem liceum został Edmund Chodorowski, pełniący jednocześnie od 1973 roku funkcję dyrektora Gminnego Zespołu Szkół w Knyszynie. Wzrosła też liczba uczniów Liceum Ogólnokształcącego w Knyszynie. W latach 80 i 90-tych LO w Knyszynie stało się szkołą dwuoddziałową. Ponieważ wielu jej absolwentów wybierało zawód nauczycielski, dlatego w latach 80 i 90-tych oprócz profilu ogólnego wprowadzono też profil pedagogiczny.
W dniu 12 października 1990 roku Liceum Ogólnokształcące w Knyszynie otrzymało imię Profesora Czesława Kudzinowskiego – wybitnego językoznawcy: języka indoeuropejskiego, bałtyjskiego, słowiańskiego, ugrofińskiego i orientalnego. W czasie uroczystości szkoła otrzymała sztandar i odsłonięto pamiątkową tablicę.
W roku 1990 dyrektorem Liceum Ogólnokształcącego został Czesław Makarewicz. W roku 1992 zastąpiła go Janina Bagińska. Z dniem 1 stycznia 1993 roku Liceum Ogólnokształcące zostało podporządkowane samorządowi lokalnemu, który przejął obowiązek prowadzenia i finansowania szkół. Prowadzenie Liceum Ogólnokształcącego Gmina Knyszyn przyjęła jako własne zadanie.
W dniu 27 czerwca 1998 roku z okazji 50-lecia istnienia Liceum Ogólnokształcącego w Knyszynie zorganizowano uroczysty I Zjazd Absolwentów LO w Knyszynie. Wzięło w nim udział ok. 250 absolwentów. W programie znalazły się: Msza Św. w miejscowym kościele odprawiana przez księży absolwentów, uroczyste otwarcie i oficjalne przemówienia, obiad w stołówce szkolnej, spotkania roczników w salach, spacer po Knyszynie, bal absolwentów.
W roku 1998 dyrektorem Liceum Ogólnokształcącego został Krzysztof Chowański. W okresie współpracy dyrekcji szkoły z samorządem Gminy Knyszyn wielokrotnie prowadzono różne prace remontowe np.: wymiana stolarki drzwiowo-okiennej, zmiana elewacji, wykonanie ogrzewania olejowego szkoły, oddanie do użytku nowej – dużej hali gimnastycznej i kompleksu boisk sportowych – w tym „Orlika”, wykonanie monitoringu i nowego zadaszenia szkoły, Przez co wiele szkoła zyskała na estetycznym wyglądzie i znacznej poprawie uległa jej baza i wyposażenie.
Niestety w latach 2007-2009 wobec kłopotów z naborem, działalność szkoły uległa wygaszeniu. W roku 2009 ostatni rocznik maturzystów opuścił mury szkoły. Przez 61 lat istnienia Liceum Ogólnokształcącego w Knyszynie ok. 2 tyś. jej absolwentów otrzymało świadectwa dojrzałości. Wiemy, że wielu jej absolwentów z sentymentem wspomina swój okres nauki w szkole, wielu utrzymuje ze sobą kontakty, a niektóre roczniki absolwentów organizują spotkania do dziś.
Bibliografia:
1.Księga Pamiątkowa. Pięćdziesięciolecie Liceum Ogólnokształcącego w Knyszynie, pod red. R. Kasprzyńskiego i M. Olesiewicza, Knyszyn 1998.
2. Chodorowski E., Knyszyńskie szkice historyczne – cz. I, Knyszyn 1997.
3.Chodorowski E., Knyszyńskie szkice historyczne – cz. II, Knyszyn 2001.
4.Chodorowski E., Knyszyńskie szkice historyczne – cz. III, Knyszyn 2004.
5. Stasiewicz H., Knyszyn i ziemia knyszyńska, Knyszyn 2008.